środa, 28 maja 2014

Zioła w moim ogrodzie - macierzanka piaskowa

Macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum L.)
Nazwy ludowe i zwyczajowe; cąber, cąber pospolity, cząber pospolity, cząber leśny, cząbr, cząbr macierzanka, czebryk, czembrzyk, czomber, czomberek, dzięcielina, dzięcielnica, macierduszka, macierzą duszka, macierzaduszka, macierzączka, macierzduszka, macierzonka, macierzyduszka, maciorka,  macierzanka pospolita, syemrzyk, szemrzyk, szmer, szmyr, tymian, tymian macierzanka, tymianek macierzanka pospolita, tymianek wąskolistny, tymijan macierzanka.

Kupiłam kiedyś małą sadzonkę, zauroczył mnie jej zapach.

 macierzanka piaskowa w ogrodzie



Macierzanka lubi słoneczne, suche stanowisko, ja posadziłam to maleństwo w okolicy oczka wodnego na żyznym, wilgotnym stanowisku.  Na szczęście w pierwszym roku jakoś o niej zapomniałam, bo pewnie zagłaskała bym na amen. Lato było upalne, krzewinka szybko się rozrastała, zadarniając podłoże. Wybór stanowiska okazał się trafny. W miękkim, lekko wilgotnym,  podłożu szybko ukorzeniają się płożące pędy, tworząc zwartą poduchę, dzięki temu nigdy jej nie musiałam podlewać. Krzewinka rośnie na lekkim zboczu, na wapiennym drenażu. Nadmiar wody przy ulewnych deszczach swobodnie odpływa.  Od jesieni do wiosny skubię zielone listki i dodaję do potraw. Od czerwca do września regularnie robię macierzance strzyżenie, ścinam kwiaty z młodymi listkami i suszę rozłożone w przewiewnym miejscu. Dziś  macierzanka piaskowa zasiedla sporą część rabaty.

macierzanka piaskowa uprawa

Jest ozdobą przez cały rok. Zimą okrywa rabatę zieloną poduchą i przyciąga wzrok soczystą zielenią. Latem jest udekorowana lawendowymi koszyczkami miododajnych kwiatów.

macierzanka piaskowa kwiaty

macierzanka piaskowa kwiatostan

Poza walorami estetycznymi  macierzanka ma wiele innych zalet.

Właściwości
Ma działanie antyseptyczne, przeciwzapalne, wiatropędne.  Wyciągi z macierzanki działają przeciwdrobnoustrojowo, rozkurczowo, wykrztuśnie, przeciwświądowo, stymulują trawienie i wydzielanie żółci, jest zalecany w leczeniu nieżytów układu oddechowego. Wchodzi w skład złożonych nalewek, syropów, mieszanek ziołowych, cukierków i pastylek do ssania. Macierzankę zbieram w czasie kwitnienia. Do suszenia ścinam  zielone części z kwiatostanem. Zdrewniałe, brązowe części rośliny nie nadają się do zbioru.

W przeziębieniach, w przewlekłych zapaleniach oskrzeli u palaczy, jako środek ułatwiający oddychanie i odksztuszanie zalegającej lepkiej wydzieliny korzystnie działa odwar z mieszanki;
- ziele macierzanki
- ziele hyzopu
- korzeń mydlnicy
- kwiat podbiału

Odwar
2 łyżki mieszanki
2 szklanki wody.

Pić należy 3-4 razy dziennie między posiłkami. Wykonanie odwaru nie jest trudne, jednak należy pilnować go przez pół godziny żeby nie dopuścić do wrzenia. O wiele prostszym sposobem jest przygotowanie odwaru w termosie. W tym celu do termosu wsypujemy zioła, zalewamy bardzo gorącą, ale już nie gotującą się wodą. Termos szczelnie zamykamy. Taka porcję można zabrać do pracy. Pierwszą porcję należy pić po 30 minutach od zaparzenia.

W kuchni macierzankę suszoną używam do potraw z wołowiny, wątróbki, wieprzowiny.
Do sałatek sporządzam aromatyzowaną oliwę.

oliwa z macierzanki piaskowej

Do aromatyzowania używam oleju rzepakowego, takiego używam na co dzień w mojej kuchni.
Do oleju dodaję różnych ziół suszonych i gałązkę świeżego ziela,, czasem dodaję czosnek, suszone pomidory. Taki olej odpoczywa tydzień, czasem dwa tygodnie, nabiera smaku i aromatu.Często są to eksperymenty, dla tego olej robię w małych słoiczkach, żeby dopasować smak do moich potrzeb. Na wieczku piszę skład mieszanki, jeżeli któryś olej wyjątkowo mi smakuję robię go w butelkach.

Wyciągi, napary i olej aromatyzowany z macierzanki używam też jako dodatek do kremów. Krem domowy z ziołami

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz